چند دهه‌ای است که با رخدادهای بزرگ فرآیندهای صنعتی در پهنه گیتی زباله‌ها نیز به همراه آلودگی‌های روزافزون خاک، آب و هوا زنجیره زیست محیطی و زیستگاه آدمیان را به سختی با تهدید ناخواسته‌ای روبرو نموده است. در زمینه مبارزه با چنین مشکل فراگیری مراکز پژوهشی و اجرایی تلاش و کوشش پیگیری را در رویارویی و مبارزه آغاز کرده‌اند.
ورمی کمپوست راه حل نجات شهرها از انبوه زباله
با افزایش فزاینده جمعیت و روند رو به گسترش شهرنشینی، روزانه بر مقدار زباله تولید شده به وسیله انسان افزوده می‌شود. بطوریکه بعد از تامین مواد غذایی، زباله و دفع آن یکی از مسایل عمده بشر به شمار می‌آید.
رشد فزاینده جمعیت، الگوی نامناسب مصرف، شرایط خاص تولید، بالا رفتن هزینه‌ها و کاهش قدرت خرید همگی از جمله عواملی هستند که توجه به بازیافت را تشدید نموده‌اند. با توجه به تحقیقات انجام گرفته در کشور بیش از %۹۰ پسماندهای شهری قابل بازیافت می‌باشند که از این میان حدود ۶۰ تا %۷۰ آنرا مواد آلی تشکیل می‌دهند. نکته بسیار مهم در این خصوص آینده‌نگری و برنامه‌ریزی در مورد دفع مطلوب و نیز استفاده از مقادیر زیاد مواد زائد شهرهای بزرگ است. از اینرو کنترل، جمع‌آوری و فرآوری بر روی مواد آلی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
لذا پیش‌بینی بودجه لازم، برنامه‌ریزی کوتاه‌مدت و درازمدت و همچنین فرهنگ‌سازی و قانونمندکردن پسماندهای آلی در برنامه‌های شهرداری لازم و ضروری است. از آنجایی که شهرداری‌ها متولی امر کنترل، حمل و نقل و دفن پسماندها می‌باشند می‌توان با استفاده صحیح از ابزار و امکانات و قوانین موجود از همین امروز برای شروع خیلی دیر است.
کود کمپوست چیست؟
سیاره زمین تنها سیاره سبز دارای حیات منظومه شمسی است که جمعیت آن در حال افزایش و خاکهای حاصلخیز آن در حال فرسایش است و در عصر حاضر با پیشرفت سریع فنّاوری تنها کشورهایی که بتوانند مردم خود را سیر کنند، می‌توانند با خیالی آسوده چشم به آینده داشته باشند و این میسر نیست مگر با ایجاد امکانات مناسب جهت صنعت کشاورزی.
مواد آلی به علت اثرات قابل ملاحظه‌ای که بر خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاک دارند، یکی از ارکان باروری خاک شناخته شده و خاک‌هایی با مواد آلی نسبت به خاکهای غنی از نظر مواد آلی توان تولید بسیار پایینی دارند. بیش از ۸۵ درصد خاکهای ایران جزو خاکهای خشک و نیمه خشک محسوب شده و مقدار مواد آلی آن کمتر از یک درصد و در بسیاری از مناطق کمتر از %۵ است. برای جبران کمبود مواد آلی در کشور و از آن جمله زباله‌های شهری برای تبدیل به کودهای آلی است. این مسئله نه تنها یک نیاز، بلکه یک ضرورت است. زمین حاصلخیز یکی از عوامل مهم در صنعت کشاورزی است. ثابت شده است که کمپوست نقش تعیین کننده‌ای در بهبود کیفی خواص خاک دارد.
با استفاده بهینه از پسماندهای مواد آلی و تبدیل آنها به مواد پایداری مانند کمپوست می‌توانیم به دو هدف عمده دست پیدا کنیم:
۱- استفاده از کمپوست در صنعت کشاورزی
۲- جلوگیری از گسترش آلودگی محیط زیست
استفاده از کودهای آلی نه تنها باعث افزایش تولید محصولات کشاورزی خواهد شد بلکه از فرسایش و تخریب خاک نیز جلوگیری نموده و نیل به کشاورزی پایدار را ممکن می‌سازد. با استفاده از کودهای آلی همچنین نیاز به کودهای شیمیایی کاهش یافته و از این طریق صرفه‌جویی ریالی و ارزی قابل ملاحظه‌ای حاصل خواهد شد.
از روش‌های بسیار مؤثر در مبارزه و خنثی سازی اثرات نامطلوب زباله‌ها تبدیل آنها به کود است فن تبدیل کود از زباله بطور علمی و عملی در سالهای اخیر آغاز شده است و از متداول‌ترین روش‌های دفع زباله محسوب می‌شود. این روش نیز بستگی به خصوصیات زباله‌های هر کشور داشته و مشکلات آن منحصر به فرد است.
کمپوستینگ، تجزیه مواد زائد قابل تجزیه بیولوژیک توسط جاندارانی است که توانایی شکست ملکول‌های بزرگ مواد آلی را دارا می‌باشند. روشی است که چنین ارگانیسم‌هایی را در جهت افزایش میزان تجزیه بقایای آلی تحت کنترل مورد استفاده قرار می‌دهد. این فرآیند طبیعی، مواد آلی را به ماده‌ای غنی مبدل کرده مکملی بسیار سودمند برای خاک ایجاد می‌نماید. ترکیبات هوموسی تولید شده به راحتی توسط گیاهان قابل جذب است. به این ترتیب باعث بهبود وضعیت خاکهای اراضی زیر کشت و در نتیجه کاهش استفاده از کودهای شیمیایی می‌شود.
زیست شناختی کمپوست
در حالی که از میکروبها و باکتری‌ها به سبب بیماری‌زایی در میان مردم، شناخت بدی وجود دارد با این همه میکروارگانیسم‌ها در فرایند‌های طبیعی مانند فساد و پوسیدگی ضروری بوده و در تجزیه مواد آلی مرده و تبدیل آنها به مواد غذایی مورد نیاز گیاه بسیار اثر بخش می‌باشد و چنانچه این ارگانیسم‌های طبیعی برای تبدیل بقایای طبیعی به هوموس وجود نداشته باشند، زمین انباشته از لاشه‌های گیاهان و جانداران گوناگون می‌گردید. بیوکمپوست روشی است که چنین ارگانیسم‌هایی را در جهت افزایش میزان تجزیه بقایای آلی تحت کنترل مورد استفاده قرار می‌دهد.
کمپوست‌سازی به معنای استفاده از این ارگانیسم‌ها برای تجزیه سریع و تولید دما در جهت تبدیل بقایای آلی به هوموسی در طی چندین ماه است. برای فرآهم آوردن دمای مورد نیاز موجودات دما دوست باید ابزاری به کار گرفته شوند که گرما را به گونه تشعشع آزاد ننمایند. و همچنین دلیل پایه‌ای انباشتن توده مواد آلی بر روی هم باشد.
کمپوست‌سازی را می‌توان گونه‌ای از کشت باکتری بشمار آورد. این موجودات نیز همچون دیگر جانداران اهلی به غذا، هوا و آب نیازمندند و غذای این موجودات ریز همان بقایای آلی می‌باشد. هوا نیز با انجام زیرو رو کردن دریافت می‌گردد آب نیز بوسیله بارندگی و لوله آب بر روی این توده‌های انباشته فراهم می‌آید. با برقراری تعادل بین غذا، هوا و آب و گنجایش کافی از توده و بقایای آلی، میکروارگانیسم‌ها رشد و تکثیر پیدا نموده و با حرارت واکنش‌های کمپوست‌سازی را فعال و پیگیر می‌گردانند.
مجتمع باکتری‌ها به تولید توده‌های همانند خود پرداخته و مواد غذایی را به مواد مورد نیاز بدن خود و مواد جنبی تیدیل می‌نمایند. ظاهر تیره کود در واقع میلیون‌ها میکروارگانیسم‌های فاسد شده است. در روند تجزیه به غیر از باکتری‌ها موجودات دیگری هم دخیل می‌باشند از آن جمله می‌توان کپک‌ها، قارچ‌ها، آکتینومیست‌ها و غیره را نام برد. ماکروارگانیسم‌هایی مانند کرم، نماتد، لاروها، حشرات و غیره نیز در انجام این روند سهمی را عهده‌دار می‌باشند. این زنجیره غذایی تجزیه، سامانه حیاتی بسیار مهمی می‌باشند که خاک را به زندگی گیاهی و جانوری در روی سطح زمین پیوند می‌دهد. ارتباط میان غذا، هوا و آب حتی زمانی که هوا موجود نیست، در چهارچوب سرعت تجزیه مطرح می‌گردد. موجوداتی بی‌هوازی نیز وجود دارند که قادرند بقایای آلی را تجزیه نمایند. چنین موجوداتی بجای آزادسازی گرما از طریق تجزیه بقایای آلی، تولید گازهای طبیعی متان (CH4) و سولفید هیدروژن ( H2S) می‌نمایند.
تجزیه کننده‌های بی‌هوازی عامل اصلی ایجاد بوی زننده در روند تجزیه می‌باشند. در نتیجه باید به گونه‌ای از تشکیل آن جلوگیری نمود. در فرآیند تجزیه می‌توان به آسانی نوع تجزیه مواد آلی را تعیین نمود، که بقایای آلی به شیوه نیمه گرما دوستی ( ترموفیلی) همچنین بوسیله کمپوست‌سازی و یا به گونه بی‌هوازی این کار را انجام داد.
روند تجزیه را می‌توان تسریع یا تاخیر بخشید اما هرگز نمی‌توان جلوی این روند را گرفت زیرا سرانجام طبیعت خود آن را به مالچ یا کمپوست تبدیل خواهد کرد. کمپوست‌سازی فعال، کمپوست‌سازی غیر فعال و مالچ سازی سه ابزار بشری می‌باشند که می‌توانیم به وسیله آن زباله‌های شهری خود را کاهش دهیم و سرعت تجزیه نیز منشعب از موفقیت‌ها در فراهم نمودن رابط غذایی، هوایی و آبی مناسب در این روند می‌باشد.
چرا بیوکمپوست؟؟؟
چرا بیو کمپوست را با تمام تجربیات پیشنهاد می‌کنیم:
۱- کاهش مقدار مواد زائد و دفنی
۲- کاهش هزینه‌های حمل و نقل مواد زائد آلی از آنجا که اغلب تنها یک مرکز دفع برای زباله وجود دارد در حالی که عموماً چندین مکان کمپوست وجود دارد و این مسئله باعث کاهش هزینه‌های حمل و نقل و جمع آوری زباله می‌شود.
۳- کاهش محصولات گازی ناشی از دفن زباله
۴- جهت دفن ضایعات و مازاد هم به زمین کمتری نیاز است.
۵- نوعی بازیافت بوده و با فروش کمپوست هزینه دفن کاهش می‌یابد.
۶- علاوه بر زباله‌های شهری مقداری از زباله‌های صنعتی نیز با این روش قابل اصلاح می‌باشند.
۷- به علت سوددهی بخش خصوصی تمایل به سرمایه‌گذاری دارد.
۸- کمپوست کودی ارزان قیمت و مؤثر برای خاک و یک منبع نیتروژن برای گیاهان است.
۹- محصولات تولید شده در مراحل مختلف تولید را می‌توان فروخت.
۱۰- از نظر مزیت اقتصادی فرایندی است برای دفع مخلوط زباله، لجن و دیگر مواد زائد می‌باشد.
۱۱- اصلاح کننده خصوصیات فیزیکو شیمیایی و بیولوژیکی خاک
۱۲- افزایش خلل و فرج خاک، تهویه خاک
۱۳- سبک کردن خاکهای سنگین” وزن مخصوص کم ”
۱۴- بهبود بافت خاکهای شنی سبک
۱۵- رفع نقیصه نفوذپذیری زیاد خاکهای سبک و نفوذپذیری کم خاکهای سنگین
۱۶- کمپوست حالت چسبندگی خاک را کاهش داده و از مقاومت خاک در برابر ماشین‌آلات می‌کاهد.
۱۷- کاهش فرسایش خاک در اثر آب و هوا.
۱۸- افزودن مواد جزئی معدنی به خاک
۱۹- افزایش ظرفیت تبادل یون
۲۰- افزایش PH خاک
۲۱- افزایش مواد معدنی
۲۲- بازگرداندن نیتروژن به اجزاء ارگانیک خاک و جلوگیری از دزدیدن ازت خاک
۲۳- رنگ تیره کمپوست در جذب حرارت و گرم کردن خاک مؤثر می‌باشد و از طرفی مقدار زیادی انرژی به صورت نهفته درترکیبات آن وجود دارد. غنی از ترکیبات هوموسی
۲۴- توسعه سامانه‌های ریشه‌ای و تسریع کننده رشد گیاه
۲۵- تامین کننده کلیه عناصر غذایی و مورد نیاز برای رشد گیاهان
۲۶- اثرات مفید بر فعالیت ماکروارگانیسم‌ها و میکروارگانیسم‌های خاک، فعالیت باکتری‌ها در خاک افزایش یافته، شرایط و روند مناسبی برای زندگی ارگانیسم‌ها پدید می‌آیند.
۲۷- اثر بافری به عنوان محافظی در برابر کاربرد وسیع کودهای معدنی
۲۸- بازگرداندن انرژی گرفته شده از زمین توسط گیاهان به زمین
۲۹- بهبود در ظرفیت حفظ رطوبت، همانند اسفنج آب را در خود نگه داشته و برای ریشه گیاه همیشه به عنوان یک منبع آب عمل می‌کند.
۳۰- عاری از میکروارگانیسم‌های پاتوژن
۳۱- کاهش آلودگی آب‌های زیر زمینی و خاک
۳۲- جلوگیری از آلودگی محیط زیست ناشی از سوزاندن زباله
۳۳-برگشت مواد آلی زائد به چرخه طبیعت توسط فرایند کمپوست کردن
۳۴-استفاده از فرایند‌های طبیعی در کمپوست کردن
۳۵-فاقد هر گونه بو
فارم ورمی کمپوست
ویژگی‌های بهینه ورمی کمپوست
۱- به جای کود در چمن کاری گیاهان زینتی، باغداری، تاکستان، کشت قارچ، سبزیکاری، صیفی کاری، فضای سبز و غیره. اینگونه مصارف بیشترین و شناخته‌ترین کاربردها را تشکیل می‌دهند.
۲- به جای مواد پرکننده در تراشه‌های ساختمانی
۳- بجای مواد جانبی، در کارخانه‌های آجر سازی برای بلوکهای توخالی یا متخلخل.
۴- بجای عایق صدا (آکوستیک) در ساختمان‌ها.
۵- بعنوان بیوفیلتر در کارخانه‌های تهیه کمپوست، رفع بوی لاشه حیوانات در دامداریها و مرغداری‌ها و کارخانجات قند سازی.
۶- بجای بستر حیوانات در دامداریها.
۷- استفاده به عنوان سوبسترا در کشت قارچ
۸- استفاده به عنوان الیاف در صنعت نساجی و الیاف آلی.
ورمی کمپوست چیست؟
طبیعت زیبای ما با وجود گیاهان زنده است. برای نگهداری از گیاهان به ویژه مزارع، گلخانه‌ها و درختان میوه نیازمند مواد آلی می‌باشیم. سالها مطالعه و تلاش شد و بشر پس از انجام مراحل تحقیقات و آزمایشات گوناگون دریافت باز هم قدرت لایزال پروردگار با خلقت موجودی ارزشمند بنام کرم خاکی توانسته یکی از عمده‌ترین نیازمندی‌های بستر گل و گیاه یعنی مواد آلی را با وجود فضولات این جانور تامین نماید.
ورمی‌کمپوست حاصل فعالیت بیولوژیک یک نوع کرم خاکی است. این جانور از مواد آلی موجود در طبیعت تغذیه کرده و آن را به کود آلی مغذی تبدیل می‌کند. در حال حاضر ورمی‌کمپوست به عنوان یکی از بهترین و غنی‌ترین کودهای بیولوژیک در دنیا شناخته شده است.
ورمی کمپوست
خواص فیزیکی و شیمیایی ورمی‌کمپوست فراتر از بیوکمپوست بوده که به تعدادی از آنها اشاره می‌شود:
۱- سبک و فاقد هرگونه بو
۲- عاری از علفهای هرز
۳- حاوی میکروارگانیسم‌های هوازی مفید مانند ازتوباکتری‌ها
۴- بالا بودن عناصر اصلی غذایی در مقایسه با سایر کودهای آلی
۵- دارا بودن عناصر میکرو مانند آهن، روی، مس و منگنز.
۶- دارا بودن مواد محرکه رشد گیاهی نظیر ویتامین‌ها بویژه ویتامین B12
۷- قابلیت بالای نگهداری آب و مواد غذایی
۸- فرآوری آسان و سریعتر از بیوکمپوست
۹- عاری از باکتری‌های غیر هوازی، قارچ‌ها و میکروارگانیسم‌های پاتوژن
۱۰- اصلاح کننده خصوصیات فیزیکو شیمیایی و بیولوژیکی خاک
کمپوست مخلوط هرگز
کمپوست مخلوط چیست؟
جهان به مرحله‌ای از بحران زیست محیطی رسیده که ابعاد و شدت آن به سرعت در حال افزایش است. آلودگی پدیده‌ای است که آدمیان بر دیگر آدمیان تحمیل می‌کنند و زمانی نمایان می‌گردد که آنان را رنجور کرده و به اعتراض وا می‌دارد.
زباله‌های شهری ( خانگی) شامل انواع زباله‌های خطرناک، مواد سمی، فلزات سنگین، عوامل پاتوژن و …. ( H.H.W) همچنین مواد آلی می‌باشد.
کود کمپوست مخلوط در واقع کود حاصل از انواع زباله‌های خانگی است تولید این کود نه تنها مشکل دفع زباله را حل نمی‌کند بلکه علاوه بر هزینه‌های مربوط عامل انتشار آلودگی به محیط نیز می‌باشد.
